Aleksandrowski Jan, syn popa Trofima, urodzony ok. 1784 r., odbywał nauki w seminarjum duchownem w Riazaniu, a od r. 1803 w Instytucie Pedagogicznym w Petersburgu, gdzie w 1807 r. otrzymał od cesarza złoty zegarek za pracę o ks. Pożarskim. Powołany przez Czackiego, objął 27 X 1807 w Krzemieńcu wykłady języka i literatury rosyjskiej na trzech wyższych kursach dwuletnich. W latach 1809–1815 był sekretarzem do korespondencji rosyjskiej w sprawach funduszowych Krzemieńca. W r. 1811 mianowany tytularnym sowietnikiem (radcą), w 1819 kolegjalnym asesorem, w 1824 nadwornym sowietnikiem. Od r. 1815 uczył historji rosyjskiej, wydzielonej za zleceniem ministra Razumowskiego z historji powszechnej. Od 1821–1824 uczył bezpłatnie religji prawosławnej. Nazwisko jego figuruje jeszcze w spisie profesorów krzemienieckich z r. 1830.

A. traktował kurs języka rosyjskiego filologicznie, wywodził jego początki od cerkiewnego i staroruskiego, badał jego rozwój porównawczo z językiem polskim. W r. 1818 otrzymał na wniosek Czartoryskiego w nagrodę za pracę porównawczą języka polskiego i rosyjskiego »Słownik« Lindego. Jego słowianofilskie zainteresowania zaznaczają się również w kursie literatury rosyjskiej, gdzie obszernie omawiał najdawniejsze pomniki słowiańskie i ruskie, a krytycznie rozważał poetów i pisarzy, zachęcając młodzież do przekładów na język polski a także z polskiego na rosyjski. Uczniowie jego nie z musu a »z ochoty« garnęli się do nauki języka rosyjskiego. Z starannie opracowanych kursów A-go zostały przełożone na język polski i wydrukowane przez ucznia jego, J. K. Ordyńca w »Dzienniku Warszawskim«: Wiadomość o pierwiastkowej uprawie cerkiewnego i ruskiego języka (1827, z. X, s. 19–59) i Porównanie filologiczne języków rosyjskiego i polskiego (1829, t. XVI, s. 1–49).

Rkp. Bibl. Jagiell. 5912 i Kurat. Wil. Bibl. Czart.

Wanda Bobkowska